Trong hệ thống điện mặt trời hòa lưới, an toàn luôn là yếu tố tiên quyết. Một trong những rủi ro nghiêm trọng nhất là khi inverter vẫn tiếp tục phát điện dù lưới điện đã bị ngắt – hiện tượng này được gọi là “islanding” hay đảo lưới. Để ngăn ngừa sự cố này, Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế (IEC) đã ban hành tiêu chuẩn IEC 62116:2014 – Test Procedure of Islanding Prevention Measures, quy định quy trình kiểm định và đánh giá khả năng chống đảo lưới (anti-islanding) của các inverter điện mặt trời hòa lưới.
Tiêu chuẩn này đóng vai trò cốt lõi trong việc đảm bảo inverter phát hiện nhanh, ngắt mạch an toàn và tương thích với lưới điện quốc gia, đồng thời là cơ sở bắt buộc trong các quy định đấu nối hệ thống điện mặt trời với EVN và TCVN tại Việt Nam.
1. Giới thiệu tiêu chuẩn IEC 62116:2014
Trong hệ thống điện mặt trời hòa lưới, việc đảm bảo an toàn khi mất điện lưới là yếu tố bắt buộc. Nếu inverter vẫn tiếp tục phát điện trong khi lưới bị ngắt, hiện tượng này được gọi là “islanding” – một rủi ro nghiêm trọng có thể gây nguy hiểm cho nhân viên điện lực và thiết bị điện.
Để ngăn ngừa sự cố này, Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế (IEC) đã ban hành IEC 62116:2014 – Utility-Interconnected Photovoltaic Inverters – Test Procedure of Islanding Prevention Measures, quy định quy trình thử nghiệm tiêu chuẩn hóa nhằm kiểm chứng khả năng chống đảo lưới (anti-islanding) của các inverter điện mặt trời.
Phạm vi áp dụng của IEC 62116
Tiêu chuẩn IEC 62116 áp dụng cho các inverter điện mặt trời hòa lưới hoạt động song song với lưới điện công cộng, bao gồm cả inverter 1 pha và 3 pha.
Nội dung tiêu chuẩn mô tả phương pháp thử nghiệm nhằm đánh giá khả năng phát hiện và ngắt mạch nhanh khi lưới bị mất điện, đảm bảo rằng inverter tự động dừng phát điện trong thời gian không quá 2 giây.
Tiêu chuẩn này được áp dụng rộng rãi trong:
-
Chứng nhận chất lượng inverter tại các tổ chức như TÜV, UL, CE.
-
Thủ tục đấu nối điện mặt trời mái nhà với hệ thống EVN.
-
Đánh giá an toàn điện trong các dự án năng lượng mặt trời thương mại và công nghiệp.
2. Tiêu chí đánh giá đạt chuẩn IEC 62116
Để inverter điện mặt trời được chứng nhận đạt tiêu chuẩn IEC 62116:2014, thiết bị phải trải qua quy trình thử nghiệm
anti-islanding (chống đảo lưới) theo quy định tại Clause 6.2 – Pass/Fail Criteria.
Bảng dưới đây tóm tắt các chỉ tiêu kỹ thuật chính và yêu cầu bắt buộc mà inverter phải đáp ứng:
| Chỉ tiêu kiểm tra | Giới hạn yêu cầu | Ý nghĩa kỹ thuật |
|---|---|---|
| Thời gian ngắt mạch khi mất lưới (Trip Time) |
≤ 2 giây | Inverter phải ngắt kết nối hoàn toàn khỏi lưới điện trong vòng 2 giây kể từ khi lưới bị mất điện. Đây là tiêu chí quan trọng nhất nhằm đảm bảo an toàn cho nhân viên điện lực và hệ thống điện. |
| Dòng điện dư sau khi ngắt (Residual Current) |
≤ 1% dòng danh định | Sau khi ngắt khỏi lưới, inverter không được phép duy trì dòng điện đáng kể. Mức dòng còn lại tối đa là 1% để đảm bảo ngắt mạch hoàn toàn, tránh phát điện ngược ra lưới. |
| Điện áp còn lại sau ngắt (Residual Voltage) |
≤ 50 V RMS | Khi lưới bị cô lập, điện áp đầu ra inverter phải giảm nhanh xuống dưới 50V RMS để tránh nguy cơ điện giật hoặc làm hỏng các thiết bị điện kết nối cùng mạch. |
| Dao động điện áp/tần số (Voltage/Frequency Fluctuation) |
Không được duy trì | Sau khi mất lưới, inverter không được phép tạo hoặc duy trì dao động điện áp và tần số. Điều này đảm bảo thiết bị không hoạt động như một nguồn độc lập (stand-alone generator). |
| Thời gian phục hồi hòa lưới (Reconnection Delay) |
≥ 30 giây | Sau khi lưới điện ổn định trở lại, inverter chỉ được phép hòa lưới sau tối thiểu 30 giây, giúp tránh tình trạng tái kết nối khi lưới chưa hoàn toàn ổn định. |
Tóm lại: Một inverter chỉ được công nhận đạt IEC 62116 khi có khả năng phát hiện nhanh sự cố mất lưới, ngắt mạch hoàn toàn trong vòng 2 giây, không để lại điện áp tồn dư, và chỉ tái hòa lưới khi điều kiện đã an toàn. Đây là yêu cầu bắt buộc trong các quy định đấu nối điện mặt trời hòa lưới của EVN và tiêu chuẩn TCVN.
3. Ứng dụng và ý nghĩa thực tiễn
Tiêu chuẩn IEC 62116 là chứng nhận bắt buộc đối với tất cả các inverter hòa lưới tại Việt Nam và nhiều quốc gia khác.
Các thương hiệu inverter uy tín như Huawei, Sungrow, Growatt, GoodWe, Fronius, Deye, Solis đều đạt chuẩn IEC 62116 để đảm bảo:
-
Ngăn chặn hiện tượng đảo lưới nguy hiểm.
-
Bảo vệ nhân viên điện lực và thiết bị điện khi xảy ra mất điện.
-
Đảm bảo chất lượng điện năng ổn định khi hòa lưới và khi tái kết nối.
-
Tuân thủ yêu cầu kỹ thuật đấu nối của EVN và tiêu chuẩn TCVN.
Việc lựa chọn inverter đạt chứng nhận IEC 62116 không chỉ thể hiện tuân thủ quy định quốc tế, mà còn giúp hệ thống vận hành an toàn, ổn định và bền bỉ trong suốt vòng đời dự án.
4. Link tải tài liệu chính thức
Người dùng nên tải hoặc mua bản tiêu chuẩn từ các nguồn chính thống của IEC để đảm bảo tính pháp lý và độ chính xác kỹ thuật:
IEC Webstore – Official Publication 👉 https://webstore.iec.ch/publication/6479
5. Kết luận
IEC 62116:2014 là tiêu chuẩn quốc tế trọng yếu trong lĩnh vực điện mặt trời hòa lưới, được sử dụng để kiểm định và chứng nhận khả năng chống đảo lưới (anti-islanding) của các inverter PV. Tiêu chuẩn này quy định chi tiết quy trình thử nghiệm, tiêu chí đánh giá và điều kiện vận hành để đảm bảo inverter có thể phát hiện nhanh – ngắt an toàn – và không gây rủi ro cho hệ thống lưới điện khi mất nguồn cung cấp từ lưới quốc gia.
Việc tuân thủ IEC 62116 mang lại nhiều lợi ích quan trọng:
-
Bảo vệ an toàn cho người vận hành và kỹ sư điện lực, ngăn ngừa nguy cơ điện giật khi mất điện lưới.
-
Đảm bảo chất lượng điện năng ổn định, giúp hệ thống hòa lưới vận hành tin cậy và không gây nhiễu.
-
Tuân thủ các quy định đấu nối của EVN và tiêu chuẩn TCVN, bắt buộc cho mọi hệ thống PV hòa lưới tại Việt Nam.
-
Tăng độ tin cậy, tuổi thọ và giá trị kỹ thuật cho inverter, giúp đạt chứng nhận quốc tế như TÜV, CE, UL, SGS.
Do đó, IEC 62116 không chỉ là một quy chuẩn thử nghiệm, mà là nền tảng an toàn cho toàn bộ hệ thống điện mặt trời hiện đại – đảm bảo tương thích, bền vững và an toàn tuyệt đối khi hòa lưới.
6. Thông tin liên hệ
VIỆT NAM SOLAR
- CÔNG TY TNHH VIỆT NAM SOLAR – MST: 0315209693
- Văn phòng/BH: 188 Đông Hưng Thuận 41, P. Đông Hưng Thuận, TP.HCM
- Showroom Cần Thơ: 41D Mậu Thân, P. Cái Khế, TP. Cần Thơ
- Kho HCM: 2937 QL1A, P. Đông Hưng Thuận, TP.HCM
- Kho Cần Thơ: 139–137 Tuyến tránh Thốt Nốt, P. Thốt Nốt, TP. Cần Thơ
- Hotline: 0981.982.979 – 088.60.60.660
- Email: lienhe@vietnamsolar.vn – kythuat@vietnamsolar.vn
- Website: vietnamsolar.vn
