Năng lượng đã đóng vai trò quan trọng trong đời sống của con người. Cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên diễn ra vào cuối thế kỷ 18 và đầu thế kỷ 19 đã thúc đẩy quá trình sản xuất và sử dụng năng lượng.
Quá trình công nghiệp hóa đã làm tăng nhu cầu năng lượng trên thế giới, đặc biệt là năng lượng tái tạo.
Năng lượng tái tạo được biết đến là năng lượng sinh ra từ những nguồn liên tục, theo chuẩn mực của con người là vô hạn như: năng lượng mặt trời, gió, mưa, thủy triều, sóng và các tầng địa nhiệt.
Nguyên tắc cơ bản của việc sử dụng năng lượng tái tạo là tách một phần từ các quy trình diễn biến liên tục để áp dụng vào lĩnh vực kỹ thuật.
Để các bạn hiểu rõ hơn về nguồn năng lượng tái tạo là gì và năng lượng mặt trời có phải là nguồn năng lượng tái tạo hay không? Bài viết này Việt Nam Solar sẽ giải thích kỹ hơn về nguồn năng lượng tái tạo và lí do tại sao nó là xu hướng tất yếu.
1. Tổng quan về năng lượng tái tạo
Khái niệm năng lượng tái tạo và năng lượng thay thế
Năng lượng tái tạo (Renewable energy) là năng lượng được tạo ra từ các quá trình tự nhiên và liên tục được bổ sung.
Nguồn tự nhiên này bao gồm ánh sáng mặt trời, địa nhiệt, gió, thủy triều, nước và các dạng sinh khối khác nhau. Nguồn năng lượng này không bị cạn kiệt và không ngừng được tái sinh.
Năng lượng thay thế (Alternative energy) là thuật ngữ được sử dụng để chỉ một nguồn năng lượng thay thế cho nguồn năng lượng hóa thạch. Đây là nguồn năng lượng phi truyền thống và ít tác động đến môi trường.
Hầu hết các định nghĩa đều cho rằng “năng lượng thay thế” không gây tác hại cho môi trường, đây là điểm khác biệt với năng lượng tái tạo là có thể hoặc không gây tác động đáng kể đến môi trường.
Các dạng năng lượng tái tạo tồn tại hiện nay
Có nhiều dạng năng lượng tái tạo. Phần lớn các dạng năng lượng phục hồi, bằng cách này hay cách khác về căn bản đều phụ thuộc vào ánh sáng mặt trời.
Năng lượng từ gió và năng lượng thủy điện đều là kết quả trực tiếp của sự chênh lệch nhiệt độ nóng lên của bề mặt Trái đất, dẫn đến không khí chuyển động (gió) và lượng mưa hình thành vì bầu không khí được nâng lên (liên quan đến thủy điện).
Năng lượng mặt trời là sự chuyển đổi trực tiếp từ ánh sáng sang điện năng bằng hiệu ứng quang điện (thông qua các tấm pin năng lượng mặt trời). Năng lượng sinh khối được lưu trữ ánh sáng mặt trời được chứa trong thực vật.
Các dạng năng lượng tái sinh khác không phụ thuộc vào ánh sáng mặt trời là năng lượng địa nhiệt, là kết quả của sự phân rã phóng xạ từ các khoáng vật ở lớp vỏ Trái đất kết hợp với với nhiệt trong tâm Trái đất, và năng lượng thủy triều là sự chuyển đổi năng lượng hấp dẫn.
2. Phát triển năng lượng tái tạo: “Xu hướng tất yếu”
Trong những năm gần đây, Liên minh châu Âu (EU) liên tục vận động cho việc chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang các loại năng lượng carbon thấp.
Các tập đoàn dầu khí lớn trên thế giới đã công bố kế hoạch đa dạng hóa chưa từng có trong hoạt động của mình. BP (Anh) từ năm 2001 đã có khẩu hiệu “Beyond Petroleum” (trên dầu mỏ). Total (Pháp) muốn trở thành “đầu tàu” của năng lượng “có trách nhiệm”.
Sở dĩ các tập đoàn dầu khí châu Âu phải thay đổi mô hình là do các quy định, luật pháp của khu vực tạo nên sự khác biệt trong chuyển đổi năng lượng giữa các tập đoàn lớn của Mỹ và châu Âu.
Sự khác biệt đó là do châu Âu có khung pháp lý ràng buộc. Các tập đoàn lớn của châu Âu phụ thuộc nhiều vào thị trường nội địa. Hơn 50% doanh số bán sản phẩm dầu khí của các tập đoàn này được sản xuất tại châu Âu.
Tuy nhiên, tất cả các nước EU đã bỏ phiếu cho Thỏa thuận Khí hậu Paris nhằm hạn chế sự nóng lên toàn cầu xuống 20°C, bao gồm giảm nhu cầu về nhiên liệu hóa thạch và cả dầu mỏ.
Các luật liên kết nền kinh tế với các vấn đề khí hậu đã được châu Âu công bố như Luật Năng lượng và Khí hậu năm 2019 ở Pháp, đặt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050 bằng cách giảm lượng khí thải hơn 6 lần Nhà kính.
Hay quy định thường xuyên giảm ngưỡng phát thải KNK với các nhà sản xuất ô tô trên thị trường châu Âu khuyến khích giảm tiêu thụ trong giao thông, thậm chí chuyển sang dùng ô tô điện …
Các khoản đầu tư ngoài ngành dầu khí của các tập đoàn lớn đã tăng mạnh trong 3 năm qua. Total là một trong những tập đoàn lớn hoạt động tích cực nhất, bằng chứng là việc chuyển đổi nhà máy lọc dầu Mèdes hoặc mua lại Direct Energie.
Các tập đoàn lớn khác của châu Âu cũng làm theo, tương tự như BP mua Lightsource hay Shell mua First Utility.
Mặc dù vậy, các khoản đầu tư này vẫn chỉ chiếm một phần không đáng kể trong các khoản đầu tư vào lĩnh vực kinh doanh chính. Khai thác hydrocacbon vẫn chiếm hơn 95% các khoản đầu tư.
Tuy nhiên, các bộ phận phát triển năng lượng xanh đầu tiên đã được thành lập, các dự án sản xuất đầu tiên được triển khai và đầu tư nghiên cứu và phát triển đang được tiến hành. Trong số đó, đầu tư vào phát điện chạy bằng khí đốt chiếm ưu thế.
Trong 2-3 năm, các nước sẽ ưu tiên tái khởi động các ngành then chốt của nền kinh tế (vận tải, dịch vụ, nông sản) và đầu tư vào lĩnh vực y tế (bệnh viện, dược phẩm).
Trong khi đó, các ngành công nghiệp như hàng không và đóng tàu sẽ vẫn bị ảnh hưởng lâu dài bởi cuộc khủng hoảng du lịch và việc tổ chức lại vận tải biển.
Tuy nhiên, trong ngắn hạn, giá các sản phẩm xăng dầu thấp có thể tác động trở lại đối với ngành xăng và ô tô hybrid, trong khi giá điện thị trường thấp có thể không khuyến khích đầu tư thành năng lượng tái tạo.
Hơn nữa, trong giai đoạn này, các chính phủ sẽ phải tránh sự sụp đổ của ngành dầu khí và dịch vụ do hệ thống giao thông chưa sẵn sàng chuyển sang năng lượng các-bon thấp
Các phương tiện vận tải hầu hết vẫn được trang bị động cơ nhiệt, hầu hết các quá trình công nghiệp sử dụng nhiệt lượng do nhiên liệu hóa thạch tạo ra;
Không có chất thay thế cho hóa dầu, khí tự nhiên vẫn rất cần thiết cho ngành công nghiệp phân bón … Sự kết thúc của kỷ nguyên dầu khí, mà theo nhiều người khẳng định là sắp xảy ra trong một vài thập kỷ nữa, có lẽ còn lâu mới đến.
Năng lượng tái tạo: Xu hướng không thể khác
Lượng khí thải CO2 đáng báo động thế giới và sự cạn kiệt nguồn tài nguyên hóa thạch đang trở thành tâm điểm tại nhiều diễn đàn về biến đổi khí hậu trên thế giới. Một trong những giải pháp cho vấn đề này là sử dụng năng lượng tái tạo.
“Hiệu ứng nhà kính” làm tăng nhiệt độ toàn cầu là cụm từ đã được nhắc đến nhiều năm nay. Nguyên nhân chính của hiện tượng này là do lượng khí CO2 thải ra quá lớn.
Năm 2013, Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) báo cáo rằng mức CO2 trong khí quyển lên tới 400 ppm.
Đến năm 2015, Cơ quan Khí tượng Anh đã tuyên bố rằng mức trung bình toàn cầu cao hơn 1 độ C so với các con số thời kỳ tiền công nghiệp.
Một số báo cáo nói rằng sự gia tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu không được vượt quá 20 độ C vì nó “vượt ngưỡng an toàn” và sẽ gây nguy hiểm cho trái đất.
Do đó, sự gia tăng nồng độ CO2 trong khí quyển sẽ gây ra những ảnh hưởng thảm khốc đối với cuộc sống của cả nhân loại.
Sử dụng năng lượng tái tạo từ các nguồn vô tận như gió, năng lượng mặt trời, sóng biển, địa nhiệt… đã trở thành “chìa khóa” để giảm lượng khí thải CO2 trên toàn thế giới.
Báo cáo của Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC) cho thấy, khi nhiệt độ tăng lên 1,5 độ C, lượng khí thải CO2 do con người gây ra trên toàn cầu phải giảm khoảng 45% theo năm. 2030 và đạt “0” vào giữa thế kỷ này.
Trong khi đó, năng lượng tái tạo phải chiếm ít nhất 70% sản lượng điện vào năm 2050 so với 25% hiện nay.
Mới đây nhất, tại Hội nghị thường niên của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP 24) diễn ra vào hai tuần đầu tháng 12/2018, vấn đề giảm phát thải CO2 bằng cách sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo đã được đề cập một cách triệt để.
Cùng với các chính phủ, các doanh nghiệp hàng đầu cũng đang theo đuổi các dự án quy mô lớn nhằm giảm lượng khí thải CO2.
Theo các chuyên gia năng lượng, nguồn năng lượng tái tạo sẽ trở thành xu hướng tất yếu trong tương lai.
Việc các doanh nghiệp sản xuất bắt đầu tập trung vào lĩnh vực này sẽ trở thành yếu tố quan trọng trong quá trình kìm hãm phát thải CO2, tạo tiền đề cho sự phát triển bền vững.
Việt Nam cũng sẽ không nằm ngoài xu hướng đó. Tuy nhiên, để đảm bảo an ninh năng lượng, nhiệt điện vẫn được coi là phương án khó thay thế.
Vấn đề là Việt Nam sẽ lựa chọn loại hình nhiệt điện nào để phù hợp với phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường.
Năng lượng ở Việt Nam hiện chủ yếu tập trung ở 3 loại hình: thủy điện, nhiệt điện và năng lượng tái tạo.
Về thủy điện, Việt Nam hầu như đã khai thác hết, năng lượng tái tạo hầu như không có.
Chỉ có 2 dự án rất nhỏ, trong đó, có dự án điện gió Bạc Liêu công suất 92MW, mới đưa vào vận hành phần thô 50MW, hiệu suất phát điện nhỏ nên hiệu quả chưa cao. Điện mặt trời hầu như không có.
Do đó, nhiệt điện sẽ là cốt lõi và là chủ đạo cho hệ thống điện quốc gia. Nhiệt điện mới có thể đảm bảo phát điện liên tục 24/24.
Đặc biệt là nhiệt điện than, với thời gian thi công nhanh hơn, giá điện rẻ, vấn đề môi trường đã được xử lý triệt để từ công nghệ trong những năm gần đây.
Xu hướng thế giới giảm nhiệt điện than, điện hạt nhân và phát triển năng lượng tái tạo như Trung Quốc, Mỹ, Đức, Pháp, Canada, Áo… năng lượng tái tạo chiếm 25 – 30%. Tuy nhiên, đặc thù của năng lượng tái tạo là không thể tạo ra liên tục 24/24 giờ.
Đặc biệt ở Việt Nam và thế giới hiện nay, biểu đồ phụ tải không còn giống như trước. Không có nhiều sự khác biệt giữa giờ cao điểm và ngày-đêm. Nên nguồn điện phục vụ là 24/24 giờ.
Do đó, năng lượng tái tạo chỉ có thể bù đắp chứ không thể thay thế năng lượng truyền thống.
Để thúc đẩy năng lượng tái tạo, hệ thống điện quốc gia phải được tổ chức khoa học, sử dụng công nghệ mới để bù đắp nguồn phát điện và khi điện từ các nguồn năng lượng tái tạo đến một ngưỡng nhất định.
Việt Nam sẽ giảm điện than, giảm điện khí để tiết kiệm. Đây là quy trình công nghệ rất cao mà không phải quốc gia nào cũng làm được.
Nhìn chung thì điểm đến cuối cùng của thế giới là nguồn năng lượng tái tạo. Nó sẽ là một xu hướng mới trong tương lai nói chung và ngành năng lượng mặt trời nói riêng.
Đây sẽ là quyết định thông minh cho các nhà đầu tư khi quyết định đầu tư sớm vào hệ thống này, đi đầu dẫn dắt thị trường ngành năng lượng.
Hãy liên hệ ngay cho Việt Nam Solar để nhận được lời tư vấn tốt nhất hôm nay!
Giấy Chứng Nhận ISO 9001:2015 Công Ty TNHH Việt Nam Solar
Xem Thêm Một Số Sản Phẩm Điện Năng Lượng Mặt Trời
Vui lòng đăng nhập để đánh giá!
